АҚШ авторитаризммен күресіп, демократияны дамытуға 690 миллион доллар бөледі

30.03.2023, 17:27 alashainasy.kz

АҚШ президенті Джо Байден демократияны ілгерілетуге және әлемде авторитаризмнің таралуына қарсы тұруға 690 миллион доллар жұмсайтынын мәлімдеді деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі ВВС арнасына сілтеме жасап.

Ақ үйдің басшысы бұл туралы Америка Құрама Штаттары басқаратын Халықаралық демократиялық саммитте айтты.

Байден бұл қаражатты сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, еркін сайлауды қолдау және бүкіл әлемдегі демократиялық үкіметтердің жұмысына қажетті технологияларды дамытуға жұмсауға уәде берді.

"Бұл дәуіріміздің басты міндеті екеніне сенімдімін және бүкіл әлемдегі демократия күшейіп келеді деп мақтанышпен айта аламыз. Дүниежүзіндегі автократиялар әлсірейді", – деді АҚШ президенті.

Саммитке 120 ел қатысады және оны биыл АҚШ-пен бірге Коста-Рика, Нидерланды, Оңтүстік Корея және Замбия басқарады .

Әлемдегі демократияның жай-күйін бақылайтын тәуелсіз ұйымдар Байденнің соңғы кездері оның ұстанымдарымен келіспейді.

Ұлыбританияның ықпалды Economist журналындағы тергеу бөлімінің бағалауы бойынша, 2021 жылы әлемдегі демократия деңгейі күрт төмендеп, 2022 жылы тоқырауға ұшырады.

"2022 жылы демократияға қауіп төндірген жағдай – Ресейдің Украинаға басып кіруі, оның аумақтық тұтастығын бұзу. Мұның толқындары бүкіл әлемге тарады. Ресейдегі демократия деңгейі ел ішіндегі келіспеушіліктер мен қуғын-сүргінге байланысты өте қатты құлдырады, – делінген Economist баяндамасында.

Вашингтонда орналасқан Freedom House үкіметтік емес ұйымының мәліметі бойынша, әлемдегі бостандық деңгейі 17-ші жылдан бері төмендеп келеді.

Бақылаушылар демократиялық принциптердің құлдырауы барлық жерде болатынын атап өтті.

Грузияда мыңдаған адам үкімет ұсынған иноагенттер туралы заңға наразылық білдірді. Сыншылар мұны ресейлік заң деп қабылдап, бұл Ресейдегідей азаматтық қоғамның беделін түсіреді деп ескертеді. Нәтижесінде заң кері қайтарылды.

Мексикада тәуелсіз сайлауды бақылау органының жұмысын шектейтін президенттік сайлау реформасы қабылданды. Ол сотта таласқа түсті.

Үндістанда премьер-министр Нарендра Модидің қарсыластары оның сыншылар мен діни азшылықтарды қудалауға қатысты авторитарлық тенденцияларын сынға алады.

Биыл Қытайда үшінші мерзімге ҚХР төрағасы Си Цзиньпин келді. Бес жыл бұрын Парламент төрағаның мерзімін шектеуді алып тастауды мақұлдағаннан кейін оған өмір бойы билікте қалуға мүмкіндік берілді.

Саммит қалай пайда болды

2021 жылы өткен демократиялық саммитте Байден әлемдегі құқық үстемдігі мен демократияны қолдау мақсатында 400 миллион доллар бөлетінін жариялады.

Байден және оның серіктестері 2020 жылы сайлау науқаны кезінде саммит құруға шешім қабылдады. Оның міндеті – әлемдегі авторитарлық тенденцияларды қадағалау және оларға қарсы тұрудың жолдарын табу.

Сондай-ақ, Батыс мемлекеттерінің өздеріндегі саяси хаос көбейіп кетті. АҚШ-та заң шығару екі негізгі партия өкілдерінің келіспеушілігімен қиын. Ұлыбританияда жанжал болады және премьер-министрлердің жиі ауысу мәселесі және үш жыл ішінде бес рет сайлау өткен Израильде де мәселе көп.