«Күш арқылы бейбітшілікке ұмтылыс»

26.04.2024, 07:51 almaty-akshamy.kz

Сараптама

20 сәуірде АҚШ-тың Өкілдер палатасы басым дауыспен даулы заң жобаларын қабылдады. 23 сәуірде 4 заң жобасын Сенат та мақұлдады. Ал 24 сәуірде заңдарға АҚШ Президенті Жо Байден қол қойды. Құжаттарда Украина, Израиль мен Үнді-Тынық мұхиты аймағына көмек көрсету, сондай-ақ, ұлттық қауіпсіздік мәселелері қамтылған. Аталмыш заң жобалары қабылданғалы бері Қазнетте Украинаға көмек пен Tiktok-ты шектеу туралы жобалар ғана талқыланып жатыр. Алайда, қабылданған заңдардың ауқымы біз ойлағаннан да кең екен.

Тар жол, тайғақ кешкен заңдар

АҚШ – әлем бойынша ішкі қоғамдық-саяси үдерістері ең күрделі ел. Онда заң бір мезетте қабылданбайды. Ұзақ уақыт талқылауды талап етеді. Себебі, партиялар, президент пен конгресс арасында шынайы саяси бәсеке өтеді. Мұндай тар жол, тайғақ кешкен заңдар қатарына Украина, Израиль мен Үнді-Тынық мұхиты аймағына көмек көрсету, сондай-ақ, ұлттық қауіпсіздік мәселелері кіреді.

TikTok әлеуметтік желісіне шектеу қою мәселесін сонау 2020 жылы экс-президент Дональд Трамп көтерген. Сол кезде сот заңды тұлғалардың құқығын шектеу, әлеуметтік желілерге қысым деген себептермен «президенттің бастамасы заңсыз» деп үкім шығарған. 4 жылдық талқылаудан соң осы бастама қолдау тапты. Айналасы 9 ай ішінде TikTok-тың иесі ByteDance компаниясының активтері жеке меншікке сатылмаса, әлеуметтік желі келесі жылдан бастап шектеледі. Бірақ TikTok-тың АҚШ-тағы өкілдері сотқа жүгінеміз деп мәлімдеп отыр. Екі партия да TikTok-қа байланысты ортақ пікірде екенін ескерсек, олардың бұл ниеті жүзеге аспайтын сияқты.

Қабылданған 4 заңның ішінде бюджеті жағынан ең көбі – Украинаға көмек болып отыр. 61 млрд долларға жуық қаржы Украинаға көмек ретінде берілмек. Оның 23,2 мрлд доллары америкалық қарумен жабдықтауға, 11,3 млрд доллары аймақтағы АҚШ-тың әскери операцияларына жұмсалады. АҚШ-тың онда әскери базасы жоқ. Сондықтан Украина, Шығыс Еуропа, оның ішінде Эстонияның әскерін дайындау көзделуде.

Сонымен қатар, АҚШ Израильге 26,38 млрд, Үнді-Тынық мұхиты аймағындағы Тайвань мен өзге де одақтас елдерге 8,12 млрд доллар бөлмек.

Қабылданған соңғы құжат «XXI ғасырда күш арқылы бейбітшілікке қол жеткізу» Заңы деп аталады. Заң жобасының авторы Майкл Томас Маккол. Республика партиясының мүшесі. Президенттікке үміткер Дональд Трамптың партияласы. 2005 жылдан бері Техастың 10-сайлау учаскесінен Өкілдер палатасының мүшесі. 2023 жылы Сыртқы істер бойынша Өкілдер палатасының төрағасы атанды.

Заң жобасы мынадай сыртқы саяси мәселелерді қамтыған:

Мұның бәрі нені білдіреді?