Алматылық ғалымдар ауаны тазартудың жаңа тәсілін ұсынды

19.01.2024, 12:24 ktk.kz

Ол үшін бір топ ғалым зиянды заттарды бойына қарқынды сіңіретін ағаштарды өсірмек. Бұл туралы Кazinform тілшісіне жоба жетекшісі айтып берді. Жоба жетекшісі, ғалым-физиолог Асқар Қалекешовтың айтуынша, емен, арша, талшын ауадағы зиянды қалдықтар мен ауыр металды басқа ағаштарға қарағанда бойына тез сіңіреді.

«Фотосинтез процесінде бір емен ағашы шығарған оттегімен 4-5 адам тыныс алады. Жалпы еменнен гектарына 6-7 тонна оттегі газы бөлінеді. Шаң-тозаңды тазартуға келсек 1 гектардағы қылқан жапырақты ағаштар жылына 35-40 тонна, жапырақты ағаштар одан да көп 100-500 тонна зиянды заттарды бойына сіңіріп ауаны тазартып отырады. Қылқан жапырақтылардың қысы-жазы жасыл өсімдік екенін ескерсек, ауаны тазартуда маңызды орынға ие. Қылқан жапырақтыларға жататын арша өсімдігі бойының орташа биіктігімен ерекшеленеді және мегаполистерде өсіруге өте қолайлы. Электр сымдары мен басқа да қала көрнекіліктеріне кедергі жасамайды», - дейді жоба жетекшісі Асқар Қалекешов.

Әсіресе ұзақжылдық зерттеуден кейін талшынның қасиеті таңғалдырған.

«Мәселен, талшынды алып қарайтын болсақ, бұл бұта тектес өсімдік 700 жылға дейін өседі. Ал емен 2-3 ғасырға дейін көктей береді. Біз осы ағаштарға көптеген сараптама жасадық. Жапырақтарының құрамын тексеріп, зиянды қалдықтарды жақсы сіңіретініне көз жеткіздік. Жапырақ жасушаларының сондай қасиеті бар», - дейді ол.

Айтуынша, қазір бұл жаңа әдіспен Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің физиолог-генетиктері айналысып жатыр. Экологияны жақсартуға бағытталған ғылыми-өндірістік жұмыстар биыл көктемде басталады.

«Біз ғылыми-зерттеу жұмыстарымен 5 жыл айналыстық. Содан кейін осындай тоқтамға келдік. Біз қалада жасыл аралдар өсіруді жоспарлап отырмыз. Сонда өсімдіктер ауаны зиянды қалдықтардан табиғи жолмен сүзіп, тазартады. Бұл тәсіл аса тиімді. Қоршаған ортаның жағдайын айтарлықтай жақсартып қана қоймай, тұрғындардың денсаулығына да пайдалы болмақ», - дейді жоба жетекшісі Асқар Қалекешов.

Бұдан бөлек, университет ғалымдары мен студенттері емдік шөп түрлерін де зерттеп жатыр. Соның бірі – Алтай үшқаты. Одан биологиялық белсенді қоспа жасап, адам ағзасын тазартуға болады. Жазда ғылыми топ Шығыс Қазақстан облысына экспедицияға аттанбақ.

«Үшқат туысына жататын өсімдіктердің құрамындағы белсенді заттардың, соның ішінде макро, микроэлементтердің организм үшін пайдалы екені қазірге дейін дәлелденген. Зерттелген. Бірақ алтай үшқатының тиімділігі, құрамы толық зерттелемген. Сол себептен біз зерттеу нысаны ретінде алып отырмыз», - дейді ғалым.

Асқар Қалекешов көктемде өсімдік түрлерін Алматы облысының Көлді агробиостанциясы тәжірибелік алаңында жерсіндіру жұмыстары басталатынын атап өтті. Одан 500-ге жуық көшет алуды жоспарлап отыр. Ал келесі жылы Алматыны көгалдандыруға кіріспек.

Бізді Youtubе-та қараңыз!Бізді Facebook-та, Instagram-да, Telegram-да оқыңыз!