Ресейлік антрополог: «Қазақтар жылқыны алғаш қолға үйреткен халық емес»

05.05.2025, 09:11 paryz.kz

«Ботайлықтар – жылқыны үйретпеген, олар оны аулаған» Дробышевский қола дәуіріндегі тарихи процестерді талдай келе, Ботай мәдениетіндегі жылқылар үйретілген емес, аулауға арналған жабайы жануарлар болған деп есептейді: «Қазақтар Ботай мәдениетін алғаш жылқы қолға үйретілген мәдениет деп санайды. Бірақ олай емес. Ботай жылқылары – бұл палеонтологтарға түсінікті түрде – жай ғана аулау нысаны. Бұл – қазақтар үшін көңілсіз жаңалық», – деді ол. Ғалымның пайымынша: Жылқыны алғаш үйреткен – Оңтүстік Орал аймағы Зерттеушінің айтуынша, жылқыны қолға үйрету шамамен Оңтүстік Орал немесе Қырымға дейінгі кең аймақта орын алған: «Ұзақ уақыт бойы жылқылар болған жоқ. Сосын бір жақсы адамдар жылқыны қолға үйретті — шамамен Оңтүстік Оралда. Бірақ нақты орны кең болуы мүмкін», – деді Дробышевский. Ал ғылыми деректер не дейді? Nature ғылыми журналында жарияланған археологиялық және генетикалық зерттеулерге сүйенсек, Солтүстік Қазақстандағы Ботай мәдениеті (б.з.д. 3700–3100 жж.) жылқыны алғаш қолға үйреткен тарихи орталықтардың бірі болып саналады. Бұл зерттеулерге сүйене отырып, көптеген ғалымдар қазақ даласындағы Ботай қоныстары — жылқы шаруашылығының бастау алған жері деп таниды.